เรือนวัฒนา เกาะสีชัง เป็นเรือนที่พระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในรัชกาลที่ 5 ได้ทรงบริจาคพระราชทรัพย์ส่วนพระคลัง เพื่อใช้เป็นที่พักอาศัยสำหรับผู้ป่วย ที่เดินทางมารักษาตัวที่เกาะสีชัง ที่เรียกกันว่า "อาไศรยสถาน" เมื่อการก่อสร้างอาไศรยสถานแล้วเสร็จ ในปีพุทธศักราช 2432 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงเสด็จพระราชดำเนิน มาทำพิธีฉลองอาไศรยสถานแห่งนี้ โดยมีพิธีสวดมนต์ และถวายภัตตาหารพระสงฆ์
รวมถึงทรงได้พระราชทานชื่อเรือนแห่งนี้ว่า "เรือนวัฒนา" ตามพระนามสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี ที่ทรงบริจาคทรัพย์ในการจัดซื้อเครื่องตกแต่งสำหรับเรือนแห่งนี้ โดยลักษณะเรือนวัฒนา เป็นอาคาร 2 ชั้น รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า เรือนเป็นสีขาว ตัวอาคารทำด้วยปูน หลังคาทรงปั้นหยามุงกระเบื้องเกล็ดเต่า ตามลักษณะสถาปัตยกรรมแบบตะวันตก ซึ่งเป็นที่นิยมมากในสมัยนั้น
บันไดก่ออิฐถือปูน ส่วนขั้นบันไดทำด้วยหินทราย ส่วนพื้นบันได ประตู หน้าต่าง เพดาน และโครงหลังคาทำด้วยไม้สัก ด้านทิศใต้มีประตูชั้นล่าง 3 บาน หน้าต่าง 3 บาน ส่วนชั้นบนมีประตู 3 บาน หน้าต่าง 3 บานเช่นเดียวกัน โดยมีแนวตรงกัน ส่วนด้านหัวท้ายมีหน้าต่างขั้นบน 2 บาน ชั้นล่าง 2 บาน แนวตรงกัน ชั้นล่างเป็นห้องโถงใหญ่ มีห้องบันได 1 ห้อง และห้องเล็กห้างบันไดอีก 1 ห้อง ส่วนชั้นบนแปลนเหมือนชั้นล่างค่ะ
ปัจจุบันใช้เป็นสถานที่จัดแสดงนิทรรศการ เหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นบนเกาะสีชัง เช่น การพระราชทาน สิ่งของแก่ราษฎร การฉลองสิ่งที่ปลูกสร้างขึ้นที่เกาะสีชัง การก่อพระฤกษ์รากพระที่นั่งมันธาตุรัตนโรจน์ การแห่เจ้าขึ้นศาล การเปิดโรงเรียนเสาวภา การไหว้ครูรำอาวุธ การฉลองพระพุทธบาทที่เกาะสีชัง การบำเพ็ญพระราชกุศลวันวิหาขะบุรณมี สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้าวชิรุณหิศ สยามมงกุฏราชกุมาร เสด็จประพาสบนเกาะสีชัง การแสดงพิพิธภัณฑ์ ราชทูตเยอรมันเข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท เป็นต้น
ตัวอาคารด้านบนมีเฉลียงแล่นตลอดความยาวของเรือน ด้านหน้าซึ่งเป็นทางทิศใต้ จะหันหน้าสู่ท้องทะเล มีเฉลียงยาวตลอดทั้งชั้นล่างและชั้นบน มีลูกกรงไม้กันตก รูปแบบเรียบง่าย แต่ดูแข็งแรงมั่นคง ไม่มีการตกแต่งสิ่งของเกินความจำเป็น ทำให้ดูโล่งโปร่งสบาย ประกอบกับบรรยากาศที่เงียบสงบ ทำให้เกิดความเพลิดเพลินในการชมนิทรรศการเป็นอย่างมากค่ะ
เกาะสีชัง เป็นอำเภอหนึ่งในจังหวัดชลบุรี เป็นเกาะเล็กๆ ที่มีชื่อเสียงมานานจนถึงปัจจุบัน ที่ยังคงมีธรรมชาติที่สวยงาม มีบรรยากาศที่เงียบสงบ เป็นเกาะที่น่าท่องเที่ยวในบรรยากาศแบบท้องถิ่น ที่อยู่ไม่ไกลมากจากกรุงเทพฯ การเดินทางสะดวกสบาย สามารถท่องเที่ยวแบบวันเดย์ทริป หรือจะพักค้างคืนก็ได้ ที่สำคัญเกาะสีชังยังมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์อีกด้วย เพราะเป็นสถานที่ประทับของพระเจ้าแผ่นดินถึง 3 รัชกาล คือ รัชกาลที่ 4 , รัชกาลที่ 5 และรัชกาลที่ 6 สำหรับบล็อกนี้เราได้นำเสนอเรือนวัฒนา ที่สร้างขึ้นในรัชกาลที่ 5 ไว้เราจะค่อยๆ มาเขียนเรื่องราวอื่นๆ บนเกาะสีชังมาฝากในโอกาสต่อไปนะคะ